Тұз туралы қызықты 15 мәлімет
Stan.kz аспаздықта күнделікті қолданылатын өнімдердің бірі тұз туралы сіз білмеген таңғажайып қызықты мәліметтер ұсынады.
1. ХХ ғасырдың басына дейін тұз фунты Абиссинияның (қазіргі Эфиопия) негізгі валютасы болды.
2. Боливиядағы таңғажайып Салар де Уюнидің бетінде жұқа су қабаты жатқанда, ол айна секілді болады. Ол аумағы 4000 шаршы миль болатын әлемдегі ең ірі құрғақ тұзды көл. Бұл шағылыс ғарыштағы ғылыми жабдықтарды калибрлеуде өте пайдалы құрал болып табылады. Және осы таңғажайып жер әлемдегі литий жеткізілімінің жартысын қамтамасыз етеді.
3. Тұздың адам ағзасына өте маңызды болғаны сонша, егер адам өте көп мөлшерде су ішсе, ол денедегі тұзды шайып шығады және соның салдарынан тұзсыздану болады.
4. Тұзды шамадан тыс көп тұтыну өлімге әкелуі мүмкін. Тым көп мөлшерде тұз қолданған кезде адамды өлтіруге 1 келі салмақ үшін 1 грамм тұз жеткілікті. Көбінесе бұл әдіс Қытайда, әсіресе ақсүйектер арасында өзін-өзі өлтіру рәсімі ретінде қолданылған. Өйткені, сол уақытта тұз өте қымбат рахаттылық болды.
5. Сапасы жақсы теңіз тұзында ағза үшін маңызды минералдар мөлшері көп. Ең жақсы теңіз тұзы аздап дымқыл болуы керек.
6. Орта ғасырларда тұздың қымбат болғаны соншалықты, оны кейде «ақ алтын» деп атаған. Германияда тұз тасымалдау бағыттарының бірі болған орта ғасырдағы «тротуар» әлі бар. Ол Балтық теңізінің неміс жағалауындағы қалаларды байланыстырады.
7. Қара тұзды Үндістанда жасайды. Бұл – тұзды суды Харад тұқымымен араластыру арқылы жасалады. Содан кейін қоспа булану үшін оны шамалы уақыт қойып қояды. Нәтижесінде, қара кесек тұздар пайда болады. Сонымен қатар, тұзбен басқа да айла-шарғылар жасалады, соның нәтижесінде қызғылт ұнтақ пайда болады.
8. Францияның Геранд қаласында тұзды әлі күнге дейін, кезінде тұзды теңіз суын сіңіретін тоқылған себеттерді қолдану арқылы алған ежелгі кельттер секілді өндіреді. Осыған байланысты тұз өте жоғары бағаланады, әсіресе жоғары сапалы тұз Флер де Сель (тұз гүлі). Бұл тұзды көрсетілім алдында себеді, бірақ ол ешқашан аспаздықта қолданылмайды.
9. Рим әскерлерінің жалақысы тұзбен берілген деген жаңсақтық бар, бірақ бұл қате. Себебі, оларға жалақы кәдімгі ақшамен төленген. Ал олар жалақыны тұзбен алған деген жаңсақтық, бәлкім, әскерлер Римге апаратын жолдарға тұз төсегеннен кейін шығуы мүмкін. Сол кезде Рим әскерлері мемлекеттік қызметші емес, жалданушы қызметкерлер болды.
10. Інжіл иудаизмі өмір сүруін тоқтатқанға дейін, тұзды жануарларды құрбандыққа шалумен шатастырған. Тұз сондай-ақ даналық пен ақылдылықтың символы болды.
11. Авиациялық жанармайдың ішінде толып тұрған барлық суды жанармайды тұзбен араластыру арқылы тазартады.
12. Натрий хлориді (тұз) металды натрийдің газдық хлормен өзара әрекеттесуі арқылы қалыптасады. Бұл адамдар үнемі тұтынатын осындай тұздың жалғыз түрі.
13. 1800 жылдардың басында тұз сиыр етінен 4 есе қымбат тұрды.
14. Барлық тұздың тек 6 пайызы ғана азық-түлік мақсатында қолданылады, ал тағы 17 пайызы қыста көше мен жолдардағы мұзды еріту үшін пайдаланылады.
15. XVII ғасырдың соңында тұз Кариб теңізінен Солтүстік Америкаға тасымалданған негізгі жүк болды. Ол сол кездегі қант плантацияларында жұмыс істейтін құлдарды тамақтандырған ең арзан балық сұрыбын тұздау үшін қолданылған.
Stan.kz
