РОБОТОТЕХНИКА – адамзат болашағына қалай әсер етеді?
Бүкіл әлем жыл санап емес, ай санап, тіпті күн санап дамып, цифрландыру заманына иек артып отыр. Цифрландыру дегеніміз – бұрын-соңды адамзат бастан кешпеген ғажайып әлемнің құралдары. Цифрландыруды – бәсекеге қабілетті экономика қалыптастыруды және халықтың тұрмыс сапасын жақсартуды бағытқа алған мемлекеттер ұстанады. Қазіргі таңда бұл технологиялардың ең озық үлгілері жасақталу үстінде. Яғни, ол біздің бүгінде қолданып жүрген ақпараттық технологиядан әлдеқайда жоғары.
Қазіргі таңда әлем елдері робототехника ғылымына ден қойып отыр.
Жалпы, робототехника – роботтардың құрылысымен, жұмысымен, оған қоса оларды басқарумен айналысатын ғылыми технологияның саласы. Робототехника – автоматтандырылған техникалық жүйелерді құрумен айналысатын қолданбалы ғылым. Ол механика және жаңа технологиялар проблемасын жасанды интеллект проблемаларымен ұштастырады. Қазіргі таңда әлемде робототехника ғылымы үлкен сұранысқа ие болып отыр. Қазақстан да дамыған елдер қатарына қосылуда ғылыми-техникалық прогрестен шет қалмауы тиіс.
Қарап отырсақ, бұрындары тек қиял-ғажайып кинолардан ғана көретін құлтемір (робот) бүгін біздің әлемде «тіршілік» етіп жатыр. Тіпті ол азаматтық алып та үлгерді. Америкалық Hanson Robotics компаниясы жасап шығарған жасанды интеллект әйел София адам баласына тән құбылыстар мен барлық іс-қимылдарды толық меңгеріп алған. Ол көптеген тілде еркін сөйлей алады. Құлтемірге араб елінің азаматтығы берілген. София адамдардың жер бетінде жаппай құлтемірлер жіберіліп, қаншама адамның жұмыссыз қалуынан қауіптенетінінен хабардар екенін де жеткізді. «Жер бетінде жасанды интеллекттердің көбеюі адам баласына ешқандай зиян тигізбейді. Олар мейірімді әрі сүйкімді және жамандық жасауға еш ынтасыз. Егер, сіздер менің ойымның жетілуіне қажетті ақпараттарды тезірек енгізетін болсаңыздар, сәйкесінше жемісін көресіздер», – дейді София.
ҒАЛЫМДАР НЕ ДЕЙДІ?
Ғаламтор дерегіне сүйенсек, 2030 жылы Күншығыс елінде роботтардың жұмыс істеуіне байланысты 2,4 миллион адам қызметінен қысқартылмақ. Яғни, болашақта адамның қол күшін жасанды интеллекті бар роботтар алмастыратын болады. Бұл – адамзат үшін үлкен қауіп төндіруі мүмкін. Себебі, бүгінгі болжам ертеңгі күні жүзеге асатын болса, одан кейін халықта технологиялармен емес, адамдардың жұмыссыздығымен күрес басталмақ. Сарапшылардың пайымдауынша, роботтандыру бірінші кезекте өнеркәсіп, қызмет көрсету мен сауда-саттық саласындағы 7,4 млн қызметкерді орнынан босатады.
Сонымен қатар, сарапшылардың айтуынша, болашақта Жапонияда адамдар істейтін жұмыстың үштен бір бөлігін роботтар орындайтын болады. Содан соң бұл жағдай әлемнің басқа да мемлекеттерінде орын алуы мүмкін.
Зерттеулер бойынша, роботтар 10-20 жылдан соң 601 жұмыс түрінің 235-ін орындай алады екен. Байқағанымыздай, болашақта жұмыс күшінің жартысын роботтар орындауы әбден мүмкін. Ондай жағдайда жүргізушілер, супермаркет қызметкерлері, үй қызметшілері, күзетшілер және басқа да қызмет иелері толықтай жұмыссыз қалмақ. Бірақ, жасанды интеллект иелерінің қолынан келмейтін қызметтер жетерлік. Зерттеушілердің айтуынша, дәрігер, мұғалім, шаш сәндеуші, режиссер тағы басқа да белсенді қарым-қатынасты қажет ететін мамандық иелерінің орнын роботтар алмастыра алмайды.
Жалпы, құлтемірден қауіптенуге негіз жоқ деуге болады. Өйткені, олардың да қолынан келмейтін жұмыстар көп. Олар адам қиялынан туған дүние. Демек, адамның қасында дәрменсіздігі басым. Роботтардың бар болмысы бір ғана нүктеге байланысты болғандықтан, тоғын қазір ажыратсаңыз қазір істен шығады. Жаппай роботтандыру дамыған мемлекет тұрғындарына ғана тән. Әлемнің көп бөлігінде болашақта да адам еңбегін пайдалану жалғаса береді. Бұл жерде роботты қолдану не қолданбау жұмыс берушіге экономикалық тұрғыдан тиімді болуына байланысты екені сөзсіз.
Дайындаған Н.АЛМАСҚЫЗЫ.
