“Туған тілім – тірлігімнің айғағы,

Тілім барда айтылар сөз ойдағы,

Тілім өссе, мен де бірге өсемін,

Тілім өшсе, мен де бірге өшемін”

деп ақын Әбділда Тәжібаев ағамыз жырлағандай, ана тілі қай заманда да қастерлі, құдіретті. Ол – достықтың кілті, ынтымақтастықтың бастауы, ырыс-берекенің алды, ұлттың әрі жаны, әрі ары.

Туған тілдің абыройын ту қылып көтеру – әрбір адамзаттың абзал борышы. Біз­дің барша ұлттық келбетіміз бен болмы­сы­мызды, салт-санамыз бен дініміз осы ұлт­тық мәдениет пен тілімізде жатыр. Тәуелсіз елдің жас ұрпағын парасатты да білімді, іскер де қабілетті, отансүйгіш те ұлтжанды тұлға етіп қалыптастыруда мемлекеттік тілдің атқаратын қызметі орасан зор. Алдымен мемлекеттік тілді білуге адам өзін-өзі міндеттеу керек. Әсіресе жүрегі қазақ деп соққан әрбір пенденің санасында туған анасынан кейінгі кезекте төл тілі орын алу керек. Кейінгі буын жастардың бойында ұлттық рух оянбаса, кейбір жағдайда өгей­сіген тілінің тағдырына алаңдамаса, онда ол әрине, қасірет болып саналады. Ұлы Абай, Шәкәрім, Ыбырайдай алып тұлғалардың асыл қазынасына айналған қазақ тілі ұлттың ұранына, ұрпақтың мақтанышы мен мерейіне айналуы керек. Барлық мәтіндер мен көрнекі жазулар ана тілімізде жазылып, өз тілімізде өректелуі керек. Тіпті әр қазақ өзі толтыратын қағаздарды, тіпті төлем қағаздарын қазақша толтыруға дағдылану керек. Кез келген мекеменің, жеке кәсіп иелерінің маңдайшасындағы жазуларға мән беріп, иелеріне «жазуды қазақша жазыңыз» деп өтінуге әр қан­дасымыздың толық құқығы бар. Себебі ол – өз елінің патриоты, өз ұлтының жанашыры. Осылайша бәріміз ұлт үшін, өз тіліміздің болашағы үшін күреспесек, тіліміз өркен жайып, көсегесі көгермейді. “Тіл үшін күрес тек тіл жанашырларының ғана міндеті” деген таяз ойдан аулақ болуымыз керек. Қазақ тілінің қанат жаюы барша ұлтымыз үшін, тіпті тәуелсіздігіміздің баянды болуы үшін де маңызды.

Төл тілде сөйлеуден безу ақ сүт беріп, асыраған анаңды ұмытумен бірдей. Ана тілін ұмытқан адам өз халқының өткенінен де болашағынан да қол үзеді. Ана тілі – ар өлшемі. Олай болса, тілді шұбарлау арды шұ­­барлау, көңіл тұнығын лайлау болып саналады.

Бұдан былай жарнамалар, кәсіп нысан­дарындағы мәтіндер, жол белгілері, тіпті мейрамхана, дәмханалардағы ас мәзіріне дейін тек қазақ тілінде жазу міндеттеледі. Оларды орысша немесе басқа тілдерде жазу аса қажет жағдайда ғана рұқсат етіледі. Мұндай міндеттемені Президент Қасым-Жомарт Тоқаев заңмен бекітті.

Алайда біздің қаракөздеріміздің кө­бі қазақ тіліндегі мәзірді сұрай бер­мей­тіні өкінішті. Мұны мейрамхана қызмет­кер­лері айтып отыр. Сондықтан да мем­­­ле­кеттік тілдегі ас мәзірі кейбір мей­рам­хана, асханада ашылғанмен, оны еш­кім пайдаланбайды екен. Тек егде жас­тағы адамдар ғана қазақ тілінде жа­зыл­ған мәзірді беруін өтінетін көрінеді. Оның өзі өте сирек болады екен.

Жаңа заңға сәйкес, жол белгілеріндегі жазбаны, сондай-ақ хабарландыруларды, жарнаманы, прейскуранттарды, баға белгі­лерін, мәзірлерді, нұсқауларды және басқа да көрнекі ақпараттарды тек қазақша жазу міндеттелмек. Ал жазбаның орыс немесе басқа тілдердегі аудармасын тек қажет жағдайда ғана жазуға болады. Бұл өзгерісті қарапайым тұрғындар қолдайды. Көпшілік енді осы бастама тек мәзірден әрі аспай қалмасын деген пікірде.

Тіл білімі институтының мамандары қа­зіргі қоғамда көпшілік өзге тілді "сән" көріп жүргенде бұл заңның бекітілгені дұрыс бол­ды дейді. Айтуларынша, жаңа заң мем­ле­кеттік тілдің мәртебесін көтереді. Ал бұл заңды жүзеге асыруды мемлекеттік ор­ган­дар жүйелеп қолға алу керек дейді мамандар.

Өз тіліміздің өркенін өсіру үшін бәріміз оның болашағына жанашыр болуы­мыз керек. Әлеуметтік желідегі осы тіл төңі­ре­гін­дегі ойлы азаматтардың жаз­ба­сын көзім ша­лып қалды. Белгілі айтыс­кер Дәулет­ке­рей Кәпұлы өз фейсбук парақ­ша­сында мы­на­дай жазба қалдырған.

«Қалалық 4 ауруханаға вакцинаның екінші кезеңін алуға келсем, кезек күткен қаракөздер! Толтыратын бланк сол қал­пы орысша! Бұл не сұмдық?» деп ол қа­зақ­ша бланк талап еткен. Міне, тіл үшін баршамыз осылай шырылдап, безектесек, тілдің келешегіне келер қасіреттен құтылар едік. Адамда осындай азаматтық ұстаным болса, ұлтымыздың айбары артады. Қатты айтпасақ та, салмақты сөзбен түсіндіріп, елдің бетін бір арнаға бетбұрыс жасасақ, бабалар аманатына адал болар едік. Себебі жаугершілік заманда да көшпелі тұрмыстағы ата-бабаларымыз ауыз әде­биеті үлгісіндегі талай таңғажайып туын­дыны өмірге әкеліп, оны бағзы заман қойнауынан бізге жеткізген болатын.

Иә, «Халық талап етсе, хан түйесін соя­­ды» дегендей, бізде елдің ішінде тілді ті­ріл­ту мақсатындағы талаптар жетіспей жа­тады. Әрбіріміздің жүрегімізде өз ана ті­­лі­мізге деген жанашырлық қасиет пат­ша­­лық құрса, біз шынында мерейіміз үс­тем, мәртебеміз биік, рухымыз мықты ел боламыз.

«Жаңа сын-сынаққа төтеп беру үшін, ең ал­дымен, ұлттық құндылықтарды қорғай білген жөн. Ана тілімізді, салт-дәстүрімізді, ұлттық сана-сезімді, қоғамдағы татулық пен келісімді, береке-бірлікті сақтай ал­масақ, келер ұрпақ бізді кешірмейді. Әсі­ресе мем­лекеттік тілдің мәселесі өте ма­ңызды. Тіл – ұлттың тұғыры, ұрпақтың ғұ­мыры. Қазақ тілі қазақты әлемге таныта алады. Халықтың тілі – халықтың төл­құжаты. Мұны әрдайым есте ұстау керек. Біле білсек, ұлттық қауіп­сіздік тілімізді қа­дірлеуден басталады» деп тереңнен тол­ғаған Ел Президенті Қасым-Жомарт То­қаев­тың шымыр сөздері ұйық­тап жат­қан талай санаға қозғау салады деп ойлаймын.

Қазақтың ғарышкер ұлы Тоқтар Әубә­кі­ров «қазақ тілін үйрену үшін Қызыл­ор­да­ға әдейілеп бардым. Қалың қазақтың ор­тасында бір жаз жүріп, ана тілімді үй­рен­дім. Бір жаз ғана кетті» деген екен әлеуметтік желідегі парақшасында. Енде­ше қалың қазақтың ұйысқан берекелі өңі­рінде тіл білмесек, арға сын болады. Соны ойлайық...

Президент пәрмен берді. Енді осы заң бойынша әрекет жасау әр қазақтың мін­деті болуы керек. Айналаңызға қарап, ана тілімізге қатысты олқылықтарды бай­­қасаңыз, бей­ғамдыққа салынбай, төл тіліміздің мәрте­бесін көтеруге ат­са­­лы­сыңыз. Бұл – сіздің азаматтық боры­шы­ңыз. Себебі туған тіліміз төрге шығуы ке­рек. Сонда туған Отанымыз да гүлдене бермек.