ТІЛДЕ БАР ДА, ДІЛДЕ ЖОҚ НЕМЕСЕ ИМАННЫҢ ӨЛШЕМІ БҰЛ ЕМЕС
Кешегі қаңтардағы оқиға бізге белгісіз көп жайттың бетін ашып берді. Отыз жыл бойы мемлекет байлығының кейбір билік өкілдерінің қолымен аяусыз тоналғанын білдік. Жә, Мемлекет басшысы шетел асқан ол қаржылардың елге қайтатынын айтып, көп көңілін демдеді. Рас, ол – қазақ халқына ортақ қазына. Сондықтан біз де қайтқан қаржының қайыры қазаққа болса екен дейміз.
Ал енді сол қаңтардағы әр облыста өткен бейбіт шерулерді арам пиғылды үшінші топ өз мүдделеріне пайдаланып, ел ішіне лаңкестер кіргізгені айтылды. Құқық қорғаушылар мен әскерилерді және қарапайым халықты қынадай қырды. Құдай қорғап, әруақ қолдап, елін сатқан опасыздардың арам ойы жүзеге аспады. Кейін қаруланған сол содырлардың дені діни ағымдардың өкілдері екені анықталды.
Әдепкіде халық иегін сақал жапқан жастарға қызықтап қараса, кейіннен күдіктеніп қарайтын болды. Оған себеп, ел ішіне кіріп, әбден ұялап алған біздің зайырлы елімізде заң жүзінде тыйым салынған діни теріс ағымдардың арбауына түскен қаншама отбасының ойраны шықты, санасы уланған қаншама қазақ жастары Алланың жолында соғысамын деп Сирияға барып, ажал құшты.
Зайырлы қоғамда адамдардың діни сенім бостандығына шектеу жоқ. Десе де оны арнайы органдар заңдарда белгіленген өз құзіреттеріне сәйкес бақылап, қадағалайды. Алайда, соған қарамастан елімізде діни экстремизмді насихаттап, тыйым салынған жат ағымдарды ұстанатындар ішкі саяси тұрақтылықты шайқағысы келеді. Бүгінде әлемнің түкпір-түкпірінде "Ислам мемлекетін құру", яғни "Халифат құру" секілді идеяны ұстанған радикалды ағымдар адам қанын судай ағызып жатыр. Ал біздің асыл дінімізде адамды нақақтан өлтіруге, зорлық-зомбылық арқылы елге үстемдік етуге қатаң тыйым салынған.
Қай жылы Алматы қаласында бір тойдың куәсі болдым. Бас қосып, шаңырақ көтерген қазақтың жастары бет ашу рәсімін жасамады. Ата-анасы ниет қылғанымен, жаңа қосылған жастар қарсы болыпты. Олардың ұғымында "беташар" Ислам қағидаттарына, яғни өздерінің ұстанымдарына қайшы екен. Әлгі қуанышта қазақ тойында жасалуы тиіс рәсімдерің бірі де болған жоқ. Тіпті жас жұбайлар үлкендердің батасын да қажет етпеді. Тойда әйелдер мен еркектерді екі бөлмеге бөліп тастады. Бірге отыруға болмайды екен. Музыка қосуға, билеуге қатаң тыйым салған. Домбыра тартылып, ән-жыр айтылған жоқ. Жасы не бары жиырмадағы отау құрған жігіттен бастап, оның жора-жолдастарының барлығының балағы шолтиған, сақалдары кеудесін жапқан, көздерінде жастықтың оты жоқ, түрлері сондай суық. Қыз-келіншектері де хиджапқа оранып алған. Ауыздарын ашса "Иншалла", "Алхамдуллах" дейді. Айтатын әңгімелері де жәннат пен тозақтың айналасы. Тәтті арман, мақсат, сезімдері және болашаққа құрған нақты жоспарлары жоқ.
Мен сол тойдан қатты шаршап, тіпті тойға емес, жаназаға барғандай құлазып қайттым. Ата-бабасының жолынан тайып, өз қағынан жеріп, адасқан жастардың қорқынышты түрлері көпке дейін көз алдымнан кетпеді. Жаңа түскен келінді жапырлай жүріп күтіп алып, екі абысыны екі жағынан қолтықтап босағаға әкеліп, табалдырық алдына тұрғызып, үлкен кісілер отқа май құятын, жұбайлар сол отқа қолын тақап, беттерін сипайтын, одан соң ақ шымылдыққа кіргізіп, басына ақ жаулық тағатын, айналасына жастар жиналып домбырамен ән шырқап, күй төгетін, одан соң абысындары жас келіннің жүзін бүркеп, қолтықтап қошемтпен ел алдына алып шығып, асаба бетін ашып, елге таныстырып, сол әулеттің үлкендеріне сәлем салғызып, батасын алғызатын халқымыздың қазыналы да берекелі, көңілді, думанды тойы көз алдыма мөлдіреп тұра қалды...
Иә, өз ұлтының салт-дәстүрін, әдет-ғұрпын ширк деп, мәдени-рухани құндылықтарын мансұқтап, тарихын жоққа шығарып, өзге діни ағымдардың жетегінде жүрген жастар әлі де бар. Олармен сөз таластырып жеңе алмайсыз. Олар өте ызақор және кекшіл болады. Ислам кекшілдікті, қиянатты құптамайды. Керісінше, асыл дінімізде адам бойындағы көркем мінезді тек мейірімділікпен, кешірімділікпен, кішіпейілдікпен сипаттайды.
Ауылда бір ініміз болды. Мектеп бітірген соң үлкен қалаға оқуға кетті. Бітіруге таяу қалғанда ұстанған діни бағыты үшін оқудан шығарылды. Көз жанарында намаз оқымайтындарға деген өшпенділік оты шапшып тұратын, болмысымен қазақтың салт-дәстүріне қарсы, қаба сақалы кеудесін жапқан он сегіз-он тоғыз жасар жігіттің көзқарасы мен діни ұстанымдары айналасындағы жастарға, тіпті тұтастай қоғамға қауіпті ғой. Сол бала қазір отызға таяп қалды. Үлкен қалалардың бірінде тұрады. Әлі сол ағымның жетегіне еріп, сорлап жүр. Дініне беріктігі емес, әбден миы уланып қалған ғой. Ешкімді тыңдамайды. Қатарларының айтуынша, ол қазір қазақы ортадан оқшау өмір сүріп жатқанға ұқсайды. Ағайын, туыс-туған, ауылдастардың, сыныптастардың қуанышы мен қазасына бармайды екен. Қатынасты үзген. Тек өзі секілді "намазхан" топпен араласатын көрінеді. Ол үшін намаз оқымайтындар – кәпір, дінсіздер. "Сендер намаз оқымайсыңдар. Дәреттерің жоқ" деп артынан іздеп барған әке-шешесін үйіне кіргізбепті дегенді естігенде, жаным түршікті. Сорлап қалған баласына емес, қалада балам мен немерелерім бар деп ауылдан құрт-майын арқалап қуанып барып, еңіреп қайтқан әкесі мен анасына қатты жаным ашыды.
"Жаңа Қазақстан" жаңа бағытта дамиды деген сенім пайда болды халықтың көкейінде. Шынында енді елімізді сақал қойып, ата-баба дәстүріне қарсы шыққан, ұлттық құндылықтарымызды мойындамайтын, Ата Заңға бағынбайтын әсіредіншілдерге емес, өткенінен сабақ алып, ана тілін қастерлеп, тарихын қадірлейтін ұлтжанды, отаншыл, жаңаша ғылым-білімге, өркениетке ұмтылған жастарымыздың қолына тапсыруымыз керек.
Қуат АДИС