Бүгінде Жалағашта мал шаруа­шы­лығы айтарлықтай алға басты. Жергілікті халық «Тек өз тұрмысымды қамтамасыз етсе болды, артық та­быс­тың қажеті жоқ» деген түсініктен арыл­ған. Керісінше мемлекеттік бағдар­ла­ма­лармен мал басын көбейтіп, алды асыл­дандыруға күш салып жатыр. Биылдың өзінде ауданда 2 млрд 182 млн теңгенің ауыл шаруашылығы өнім­дері өндірілсе, оның ішінде мал шаруа­шылығының да алар үлесі орасан. Ал оларды жем-шөппен қамтамасыз ету Жалағаш секілді аграрлық өңірге мәселе емес. Сыр салысын күтіп-баптаған шаруа­шылықтар қосымша мал азығын дайын­дауға да күш салып жатыр. Биыл­дың өзінде 3 530 га жаңа және 6 079 га ескі жоңышқа орналастырылып, күтімге алынды. Шаруалар мал басын арттыру мақсатында мемлекет ұсынған бағдарламаларды тиімді пайдаланып, нәтижесінде төрт түлікте де өсім қалыптасты. Былтырғы жылдың тиісті кезеңімен салыстырғанда МІҚ 15,6 пайызға, жылқы 10,1 пайызға, түйе 4,3 пайызға, уақ мал 12,1 пайызға артты. Мұның жемісін қарапайым өндірілген өнім­нің көлемі мен сапасынан да аңға­руға болады. Мәселен есепті мер­зімде ет өндіру 2,9 пайызға, сүт өндіру 1 пайызға артып отыр.

Қазір кәсіпкерлікті дамытуға мемле­кет қыруар қаржы бөліп отыр. Мұның төрт түлікті асылдандыруға және са­нын көбейтуге пайдасы тиіп отыр. Мал ша­руа­шы­лығын дамытуға «КазАгро­Ұлттық басқару Холдингі» жоба­сының негізінде дайындалған «Сы­баға» бағдарламасы арқылы аудан бойынша 40 шаруашылық 2011-2019 жылдар аралығында 395,7 млн теңге несие алып, тиісті қаражатқа 2533 бас жергілікті аналық пен 148 бас асыл тұқымды бұқа сатып алды. Бүгінгі таңда мал басы 4290-ға жетті. Биыл да тың жобаларды жүзеге асыру жоспарда бар. Ауданда 1535 бас бұқашықты бордақылау алаңына өткізу жоспары бекітілген болатын. «Сыбаға» бағдарламасымен айналысатын ша­руа­шылық басшыларымен тікелей кездесіп, бұқашықтарды бордақылау алаңына өткізу мақсатында түсіндірме жұмыстары жүргізілді. Етті мал ша­руашылығын дамытудың 2018-2027 жыл­дарға арналған бағдарламасы бойын­ша шет елдерден 200 бас мүйізді ірі қара малын сатып алу жоспары да жасалды. Мұның бәрі болашақ үшін жемісін берер жарқын жобалар.

Ауылдық елді мекендердің халқы да қазір мемлекеттік бағдарламаларды тиімді пайдалануға машықтанған. Ақсу ауылдық округіндегі «Қиясов» ШҚ Ресей Федерациясынан 100 бас асыл тұқымды қалмақ сиырын сатып алды. «АгроЛидерТаң» ЖШС Чехия мемлекетінен 100 бас асыл тұқымды сиырды осы айда алып келуді жоспарлап отыр. «Ауыл шаруашылығын қаржылай қолдау қоры» АҚ-дан ЖК «Ержанов» 100 млн теңге несиеге қол жеткізді. Бұйыртса, іскер азамат күздің соңына дейін 200 бас асыл тұқымды мүйізді ірі қара малын алуды жоспарлап отыр. «Қайыпназарова» ШҚ да Ресей Федерациясынан 100 бас асыл тұ­қым­ды қалмақ сиырын қыркүйек-қазан айларында әкелуді межелеп отыр. Етті мал шаруашылығын дамыту бағдар­ламасы негізінде ауданда 7800 бас қой сатып алу жоспары белгіленді. Осы ретте Қаракеткен ауылдық округінен «Қаншайым» ШҚ «Агронесие корпорациясы» АҚ-дан 11,9 млн теңге несие алып, 805 бас жергілікті қой аналығын және Ақтөбе облысы Ырғыз ауданынан 22 бас, «Бақдаулет-57» ШҚ-нан 11 бас қазақтың ірі қылшық жүнді құйрықты қойының қошқарын сатып алды. Шаруашылық иесі қазіргі таңда уақ мал басын асылдандыруға жұмыс жасап жатыр. Аққырдағы «Нұр-Бек» ШҚ да 1000 бас қой сатып алу үшін құжаттар әзірлеуде. Игі жұмыстардың жалғасы Жаңадарияда да жоқ емес. Аталған елді мекендегі «Хадиджа» және «Ханшайым» шаруашылықтары «Ауыл шаруашылығын қаржылай қолдау қоры» АҚ-дан 10 млн теңгеден несие алып, уақ мал басын көбейтуге және асылдандыруға ниеттеніп отыр. Бұл ауылда күріш алқаптарының жоқтығын ескерсек, жарқын жобалар өңір әлеуетін көтеруге тың серпін берері сөзсіз. Оның үстіне елді мекеннің оңтүстігі мал шаруашылығын дамытуға ыңғайлы жайы­лым­дық жер.

Шаруашылықтардың және өңірлер әлеуетін көтеруде мал шаруашылығын дамыту маңызды рөл атқарады. Кешегі Қасым-Жомарт Кемелұлының Жолдауда да ет өндіру ісіне басымдық беруі сондықтан. Енді алда тұрған жалғыз міндет – мал басын көбейту арқылы асылдандыру. Ал жайылымдық жер көлемін көбейту күн тәртібінен түспеуі тиіс. Себебі мал азығынсыз оның санын көбейтіп, асылдандырамын деу бос сөз.