Болашаққа бағытталған бағдар
Ұлттық жаңғыру – ұлттық сананың кемелденуін білдіреді. Халықтың үні саналатын тіл мен әдеби қордың тазарып, жаңа әліпби арқылы әлемдік ақпараттық кеңістікке еркін бойлау және ең бастысы, ұлттық болмысымызды айқындайтын салт-дәстүрлерімізді, құндылықтарымызды қайта жаңғырту бүгінгі күннің мақсаты. Ұлттық салт-дәстүрлеріміз, тіліміз бен музыкамыз, әдебиетіміз, жоралғыларымыз, бір сөзбен айтқанда, ұлттық рухымыз бойымызда мәңгі қалуы тиіс.
«Тәрбие – тал бесіктен». Баланың рухты болмағы өскен ортасына, яғни отбасында алған тәрбие-тәлімімен тікелей байланысты. Өйткені қазіргі жаһандану дәуірінде өз тарихының, мәдениеті мен тілінің қадіріне жететін халық қана өсіп-өркендей алатыны хақ. Бұл туралы аптаның бейсенбісінде аудандық “Мәдениет және өнерді дамыту” орталығында «Рухани жаңғыру» бағдарламасы аясында аналар кеңесі мүшелерімен өткен семинар-тренингте «Отбасы құндылықтары мен ұлт тәрбиесі» тақырыбында сөз қозғаған облыстық ішкі саясат басқармасының «Тілдерді оқыту орталығы» КММ директоры, облыстық аналар кеңесінің төрайымы Нұрсәуле Мұсаева кеңінен тарқатты. «Тарихтан белгілі жайттардың барлығы қазақ қоғамында әйел затының орны ерекше болғандығын байқатады. Қазіргі қазақ әйелі – қоғам мен мемлекеттің көркі. Әйелдер елімізде болып жатқан барлық қоғамдық-саяси өзгерістерге, халықаралық-дипломатиялық жұмыстарға, қоғамның бүкіл тыныс-тіршілігіне белсене араласып отыр. Олар бар күш-жігерлерін жұмсап, ерлермен бірге әр салада еңбек етіп, ел болашағының жарқын болуы жолында тер төгіп жүр. Сонымен қатар «Бір қолымен әлемді, бір қолымен бесікті тербеткен» қазақ әйелдері отбасы ошақ қасындағы өз міндетін ұмытқан емес. Олар шаңырақтағы ынтымақты, береке мен бірлікті сақтай отырып, отбасы құндылықтарын насихаттап, оны дамытуды мақсат тұтты. «Анасын көріп қызын ал, аяғын көріп асын іш». «Қызым саған айтамын, келінім сен тыңда». «Келіні жақсы үйдің керегесі алтын». Осы сөздердің төркінінде терең мән жатыр. Бүгінгі жас келіндер, қыз балаларға да осы бір-екі ауыз сөзбен-ақ үлкен жауапкершіліктің тұрғанын жеткізгім келеді», – деді Нұрсәуле Дүйсембайқызы. Ал «Қоғамдағы ананың рөлін» тілге тиек еткен Қызылорда облысы әкімі аппаратының «Қоғамдық келісім» КММ қызметкері Рахима Ахметова өңірдегі көпбалалы және аз қамтылған отбасыларға жасалып жатқан мемлекеттік көмек, жұмыспен қамту мәселесі, масылдық түсініктен арылу туралы ой бөлісті. Рахима Қаржаубайқызы сөз басында көпбалалы аналарға көрсетіліп жатқан көмек пен қолдаулардың маңыздылығын ерекше атап өтті. Сонымен бірге шаңырақтың беріктігі, отбасындағы ынтымақ, бардың бағасын білу, салиқалы ұрпақ тәрбиелеу, бәрі ардақты аналардың, ибалы келіндердің бойындағы асыл қасиеттермен астасып жатқанын алға тартты. Ең бірінші шаңырақтың шайқалмауына әйелдердің күш салуы керектігін жеткізді. Соңғы жылдардағы статистикалық мәліметтер бойынша әрбір үш некенің соңы ажырасумен аяқталып жатқанын айтқан Рахима апамыз бұл – ұлтымыз үшін үлкен қасірет екенін жеткізді.
Дәл осы күні Қазақстан халқы Ассамблеясының «Қазақтану» мәдени-ағартушылық жобасы аясында аудан тұрғындары мен тіл мамандарына арналған семинар ұйымдастырылды. Онда Қорқыт ата атындағы ҚМУ “Философия және мәдениеттану” кафедрасының аға оқытушысы, дінтану магистрі Әлібек Жаппасбаев «Қазақ халқының салт-дәстүрі мен наным-сенімдері» тақырыбын сөз етті. Әлібек Бақытжанұлының әңгімесі қазақ халқының рухани құндылықтары, салт-дәстүрлері, олардың қалыптасу тарихы мен қоғамдық қатынастардағы рөлі, ұл бала тәрбиесі мен жауапкершілігі турасында өрбіді. Ал Қорқыт ата атындағы ҚМУ “Қазақ тілі мен әдебиеті” кафедрасының аға оқытушысы, филология ғылымдарының кандидаты Аман Абасилов «Латын графикасына көшу – заман талабы» тақырыбында сөз қозғап, бірқатар кемшіліктерді атап өтті.
Аман Мәделханұлының айтуынша, жаңа әліпбидегі таңбалардың таңбалануында бірнеше олқылық бар, тиісінше олар емле-ереженің сауатты жасалуына кедергі келтіріп отыр. Мәселен, әліпбидегі “и, й, і” таңбаларының үлкен әріптерінің таңбалануы бірдей. Сондай-ақ мұнда төл дыбыстарымыз “ұ, ү”-нің таңбалануында қателіктер кездеседі. Емледегі ең проблемалық таңба “ш” яғни латын қарпіндегі “sh” берілуі. Тіл маманының айтуына қарағанда емледегі мұндай қателіктер әлі де түзетілуі керек.
«COWORKING» орталығында аудан жастарының қатысуымен өткен семинар-тренингте де жастар үшін пайдалы дүниелер айтылды. Семинар барысында Қызылорда облысы әкімі аппаратының «Қоғамдық келісім» КММ қызметкері Қанат Ботжанов өңірдегі мемлекеттік жастар саясатының жүзеге асырылу барысы туралы айтты. Сонымен қатар NEET санатындағы жастармен жұмыс жасау, оларды жұмыспен қамту, ұлттық құндылықтарды дәріптеу бағытында сөз қозғады. Сонан соң тренер, жастармен жұмыс жасау жөніндегі маман Медет Жорабек «Тиімді команда құру» тренингін өткізді. Бұл тренинг ынтымақтастық атмосферасын құруға, өзара түсіністік пен әр жасты топ ресурсы ретінде қабылдауға, стандартты және сыни жағдайларда мінез-құлықтың жалпы стратегияларын жасауға бағытталды. Осыдан-ақ тренингтің жаңа топ мүшелерін бейімдеу және ынталандыру, команданың дамуына серпін беруде пайдалы тұстары көп екенін байқауға болады. Ал «World сafe» тренингі барысында жастарға нақты мәселелер туралы сөйлесудің технологиясы мен өнері, пікірталас процесіне қатысушылардың ұжымдық интеллектісін тартуға мүмкіндік берілді. Бұл тренингке барлығы жиырма ауыл жасы қатысты. Олар қарым-қатынас дағдыларын дамыту, тұлғааралық кедергілерді жеңу, қолайлы психологиялық климатты құру, командалық рухты дамыту мен нығайтуға арналған жаттығуларды жасады.
Нұржамила АЛМАСҚЫЗЫ