Балаларымыздың болашағы туралы сөз қозғағанда ойымызға бірден «Тәрбие басы – талбесік» деген бабадан қалған нақыл оралады. Онда ұғынған адамға терең мағына жатыр. Баланың ойы қашанда далада болады. Өйткені, ананы білсем, мынаны көрсем деген ниетпен сәби бейхабар дүниені зерттеп таниды.

«Бір әкенің тәрбиесін жүз мектеп бере алмайды» деген де бар. Өмір шындығына жүгінсек, тәрбие бастауы, оның қайнар көзі – отбасы мен өскен ортасы­. «Әке көрген оқ жонар, шеше көр­ген тон пішер» дейді халық да­­­­­­­­­налығы.Тәрбие арқылы адам­ тағ­дыры шешіледі. Әр сә­би­­­­­ге жа­­­рық дүние сыйлап, тәр­бие­­­­леп, түн ұйқысын төрт бөліп, ақ сү­­­тін беріп аялайды. Бар жақ­­­­­­­­­сы­­ны сәбиінен аямайды.

Ұрпақ тәрбиесіне келгенде селқостық танытуға болмайды. Қазір бала уақытының көбін теледидарда, интернетте өткізеді. Интернеттегі кей­бір ойындардың атын атауға қорқасың. Өйткені, олардың ба­сым бөлігі қырып-жоюға ар­налған. Жатқан атыс-шабыс. Бірінде террористермен атысса, енді бірінде көшені кезіп біл­генін жасап жүреді. Мұндай ойындарда балалар адамды қалай өлтіру қажет, ол үшін қан­дай қару қолданатынын жадына әбден тоқиды. Мұндайда баламды бақылауда ұстаймын не болмаса қазақы тәрбие бе­ремін деу бекершілік сияқты. Өз­геге еліктеп өскен сәби көп жағдайда ата-анасына қарсы шы­ғып, оларды тыңдамай өз де­­­­­генімен жүреді. Әртүрлі жат қылықтар жасап, ата-анасының атына кір келтіреді. Бала тәрбиесін бақылаусыз жіберіп, артынан сан соғып отырмайық. Бұл жағдайға сонда кім кінәлі?

Тәрбие бесіктен беріледі. Баланың ақылды, парасатты, әдепті болып өсуі – ата-анаға да байланысты. Қазақ баласына қол көтермей-ақ айтар ойын көзбен жеткізген. Осының өзінен қазақы тәрбиенің да­налығы мен даралығын көру­ге болады. «Балалы үй – базар», «Баланы – жас­тан», «Бала – болашағымыз», «Ұл-қыз – ұр­па­­­­ғымыз» деп жатамыз. Осы сөз­дің бәрі де тәр­биеге келіп тіреледі. Отбасы тәрбиесіне, әке-шешенің мейі­рімі мен жы­лы сөзіне, «Балам, жақсы бол,­ азамат бол, бұзық болма, тәртіпті, үлгілі болып өс» деп,­ пер­зентінің басынан ыстық ала­­­­­қанымен жәй ғана сипап өт­кенге ештеңе жетпейді. «Қарға баласын аппағым, кірпі баласын жұмсағым» деген емес пе?!

«Ұлым – ізгі арманым, қызым – қызғалдағым» деген қазақтың ұрпағымыз. Олардың тәрбиесіне келгенде барлығын талбесіктен бастағанды жөн санайтын ха­лық­пыз. «Баланың көңілі далада, ананың көңілі балада» дейді ғой. Бабаларымыз балаға ана сүтімен бірге ана тілінің, бойы­­­на ұлттық тәрбие мен салт-сана даритынын әлдеқашан айтып кетті. «Қар қылаумен өседі, бала сылаумен өседі». «Таяқтау оңай, тәрбиелеу қиын». «Дұрыс қанаттанған түзу ұшар». «Ба­лаға өз тіліңмен сөйлеме, өз тілімен сөйле». «Қызы анадан­ үй­ренбей өнеге алмас, ұлы атадан үйренбей сапар шекпес». «Ағаштан ағаш сәнін алады, адамнан адам тәлім алады» делінген бабадан қалған асыл сөздерде. Қалай болғанда да, ізімізді жалғар ұлымыз бен өрісімізді кеңейтер қызымыз ата-анасына қарап өсетінін ұмытпайық.