АТА КӘСІП АЛҒА БАСТЫ
Жалағашта мал шаруашылығын дамыту бағытындағы жұмыстар өз жемісін беріп, өңірде төрт түлік санында айтарлықтай өсім қалыптасып отыр. Оның үстіне кәсіпке ден қойған жергілікті тұрғындар да мемлекеттік бағдарламаны тиімді пайдаланып, аталған салада серпін қалыптастыруға өз үлесін қосып жатыр. Кешегі мемлекеттік бағдарлама шеңберінде берілетін қайтарымсыз грантқа ие болғандардың да басым бөлігі жобаларына осы саланы дамытуды арқау еткен.
Салада биылғы жылдың алғашқы алты айлығында атқарылған жұмыста да оң нәтиже бар. Мәселен, бірінші жартыжылдықта Жалағашта ірі қара саны 37 106 басқа жетсе, жылқының саны 17 046 басты құрап отыр. Ал түйе 715-ке жетсе, уақ мал саны 46 609 басқа барған.
Соңғы жылдары ауданда осы салада өндірілген өнім көлемінің ұлғайғаны да көңіл қуантады. Мәселен, нәтижелі жұмыстың арқасында мал шаруашылығының өнімі артып, есепті мерзімде ет өндіру 2,6 пайызға жетсе, бұл көрсеткіш сүт өндіруде 1,4 пайызды құрап отыр.
Қазірдің өзінде ауданда 116 шаруашылық мал шаруашылығымен, оның ішінде 88 шаруашылық «Сыбаға» бағдарламасымен жұмыс жасап тұр. 3 189 бас мүйізді ірі қара аналығын тұқымдық түрлендіруге қатысты жоспар да 50,3 пайызға орындалған.
Бұған дейін өңірде төрт түлік санында өсім қалыптастыруға басымдық берілген еді. Ал соңғы жылдары жергілікті шаруашылықтар мұнан бөлек мал басын асылдандыруға ден қойып отыр. Мұның салада өндірілетін өнім көлемінде айтарлықтай өсім қалыптастыруға қолғабыс боларын сіз бен біз жақсы білеміз. Бұл жергілікті түсімде өсім қалыптастыруға да, бір жағынан кәсіпкердің жеке табысына да қарқын қосары анық. Мұның тиімділігін жергілікті шаруашылықтар да жақсы біледі. Жыл басынан бері «Сыбаға» бағдарламасымен айналысып отырған 40 шаруашылық 79 бас асыл тұқымды бұқа сатып алған.
Аграрлық аймақ егін және мал шаруашылығын дамытуға қолайлы болғандықтан бізде мал азығы айтарлықтай қиындық тудырмайды. Десе де қыстың қамын жаз ойлау қажеттігін мал шаруашылығын қолға алған кәсіпкерлер қаперден шығарған емес. Аудан бойынша 2021-2022 жылдың қысына түсетін ауыл шаруашылығы малдарына 78,1 мың тонна табиғи шөп, 28 мың тонна сабан, 15,6 мың тонна жем қажет деп жоспарланған. Бүгінге дейін 35 065 тонна мал азығы дайын тұр. Оның ішінде 25 040 тоннасы жоңышқа болса, шөптің көлемі 10 025 тоннаны құрап отыр. Қазіргі таңда тиісті мерзімге қажетті деп танылған мал азығының 45 пайызы дайын тұр.
Арал ауданында қалыптасқан қуаңшылыққа байланысты ондағы ағайындарға көмек қолын созуда жергілікті халық қарап қалған жоқ.
Жергілікті шаруашылықтар, тұрғындар Арал, Қазалы аудандары шаруашылықтарына алғашқы алты айда 7,5 мың тонна мал азығын жеткізіп отыр. Шілде айының өзінде 11 мың жоңышқа пресс Арал ауданының шаруашылықтарына қолжетімді бағада сатылды. Бұл ретте ел ағалары мал азығының бағасында өсім болмауды қамтамасыз еткені дұрыс. Себебі бір ғана мал азығының қымбаттауы ертеңгі күні салада өндірілген өнімнің бағасында да айтарлықтай өсім қалыптастыруы әбден мүмкін.
Қазір “Нәтижелі жұмыспен қамту және жаппай кәсіпкерлікті дамытудың “Еңбек” мемлекеттік бағдарламасы да аталған саланың дамуына дем беріп отыр. Мәселен, бағдарлама шеңберінде берілетін қайтарымсыз грантты алушылардың басым бөлігі жобасына осы мал шаруашылығын басты тақырып етіп алған. Комиссияда айына 15 жоба мақұлданса, оның кемінде 10-ы осы тікелей мал шаруашылығына бағытталған.
Ауылдық елді мекен тұрғындарының да мал шаруашылын дамытуға ден қойғаны бізді қуантады. Себебі бұл салада кіріс көзін арттыруды көздеген ауылдықтар айтарлықтай шығынға батпайды. Әсіресе олар қыстық мал азығын дайындауға келгенде аса қиыншылыққа тап болмасы анық. Себебі кеспелдек толы көк шөпті қыстық мал азығы етіп әзірлеуге мүмкіндік те мол. Оның үстіне қазір ауыл тұрғындары да мемлекеттік бағдарламаны тиімді пайдалана отырып, шаруашылықтың бұл түрін ширатуға қызығушылық танытып отыр, нәтиже де жоқ емес. Қазір ауданда ата кәсіп алға басып келеді.
Ерлан СОЗАҚБАЕВ