ЕГІН БІТІК, КӨҢІЛ ТОҚ
Мәдениет ауылындағы "Жігер" фермерлік қожалығының төрағасы Самат Сарбасов кәсіпті ерте бастаған жанның бірі. Сонау тоқсаныншы жылдардың соңы мен екі мыңыншы жылдардың басында жанар-жағар майдың қымбаттауына байланысты аудан мен ауылдардың аралығында жол қатынасы, жолаушылар тасымалы қиындап кетті. Дәл осы уақытта Самат өз қаржысына автобус сатып алып, ауыл халқына бірнеше жыл қызмет көрсетті.
Самат – жеке кәсіпкер. Ауыл шаруашылығының, оның ішінде егін шаруашылығының майталман маманы.
Самат тек қатардағы кәсіпкер ғана емес, жомарт жүректі азамат. Өзінің қарамағындағы жұмысшыларға айлық жалақысынан бөлек, олардың тұрмыстық жағдайына да көңіл бөліп, қамқорлық жасап келеді. Науқан қорытындысында жұмысшылардың еңбегіне қарай қосымша сыйақы да тағайындайды. Біріне жаңадан үй салып берсе, біріне көлік алып берген. Ауылдағы қайырымдылық шараларының бірінен де тыс қалмайды. Мәдениет ауылындағы «Дәулетназар» мешітін күрделі жөндеуден өткізді және мешіт жанынан ауыл тұрғындарының діни рәсімдер өткізуіне қолайлы 150 орындық асхана салып берді. Сонымен бірге ауылдағы тұрмысы төмен отбасыларға да көмек қолын созудан тартынып қалған емес. Бұл да ел азаматының жүрегіндегі иманының нық екенін, бойында туған жеріне деген сүйіспеншіліктің зор екенін аңғартады.
"Жігер" биыл да жылдағы жұмыс ырғағынан жаңылмай, өз межесін орындапты. Өз қожалығының және қосымша шаруашылықтардағы күріштік алқаптарын қоса есептегенде барлығы 761 гектар жерге Сыр күрішін егіп отыр. Биыл әр гектардан 55-60 центнерден өнім алды. Сонымен бірге 128 гектар мақсарының әр гектарынан 6 центнерден, ал 110 гектар жаңа жоңышқаның әр гектарынан 10-11 центнерден өнім алды.
– Бастысы, егінді жауын-шашынға қалдырмай, ысырапсыз жинап алу. Өйткені бұл менің ғана кәсібім емес, ел ризығы. Сондықтан халықтың аузына түсетін несібесі жерден өніп, қайта жерде шіріп кетпеу керек. Сол үшін егін орағы басталғаннан науқандық жұмыстар аяқталғанға шейін бел шешпей, тынымсыз жұмыс істеуге тура келеді. Мұндай сындарлы сәтте өзімізге қатаң талап қоймасақ, қожырап, жұмысың өнбейді. Биыл да өзімізді қамшылап ширатудың нәтижесінде түйір дәнді қалдырмай қамбаға құйып алдық. Алайда жұмыс өнімділігі арту үшін қол еңбегі аздық етеді. Жаңа технологиялар және оны жан-жақты жақсы меңгерген мамандар қажет. Бұл – заман талабы. Бүгінде шаруашылықтың жұмысын тиісті дәрежеде атқаратын техникалар жеткілікті. Шетелдік 3 жаңа комбайн бар. Келешекте олардың бір қатарын жаңалауды жоспарлап отырмыз. Қазір шүкір, аграрлық сала мемлекет тарапынан жан-жақты қолдау тауып отыр. Бірақ судың да сұрауы бар. Сол қолдауды тек көзін тауып, тиімді пайдаланғанда ғана өзіңе де, халыққа да, мемлекетке де пайда келтіресің. Мен әзірге мемлекеттен қаржылай көмек алғаным жоқ, кәсібімнің дамуына айналымдағы өз қаражатымды салып келемін. Кәсіп бастаған адамда ең алдымен өзіне, ертеңіне деген сенім болуы тиіс. Жұмысты жобамен емес, жоспарлы түрде жасау керек. Сонда ғана ойыңа алған мақсатыңа жетесің. Сосын әрбір кәсіпкерде "мен халыққа қызмет көрсетіп жүрмін" деген түсінік болуы керек. Мемлекет басшысы шағын және орта кәсіпкерлікті дамыту, соның ішінде ауыл шаруашылығын өркендетіп отырған жеке кәсіп иелерінің өндірген өнімдері мемлекет қазынасын толықтырып, еліміздің дамуына серпін беретінін айтқан болатын. Бұл турасында кешегі бабаларымыз «Бай болсаң халқыңа пайдаң тисін, батыр болсаң жауға найзаң тисін» дегенді айтып кетіпті. Мен де әрдайым осы ұстаныммен жүремін, – дейді Самат Сарбасов.
Бүгінде «Жігер» фермерлік қожалығында 40-45 адам жұмыс істеп, айлық жалақысын алып, отбасын асырап отыр. Осының өзін кәсіпкер азаматтың туған жерінің түлеуіне, өркендеуіне қосқан үлесі деуге болады. Бұл сөзімізге Саматтың жуырда ғана «Жомарт жүрек – 2019» байқауында аудан аумағында қоғамдық пайдалы, әлеуметтік, қайырымдылық қызметті жүзеге асырғаны үшін және елді мекендерді абаттандыруға, демалыс бақтарын, аллеяларды, ескерткіштерді, мәдениет, білім, спорт салаларына демеушілік көмек көрсетуге бағытталған әлеуметтік жобаларды іске асырғаны үшін «Туған өлке» номинациясын иеленгені дәлел.
Самат алдағы уақытта егін шаруашылығымен қоса мал шаруашылығын дамытуды қолға алуды жоспарлап отыр. Ет, сүт бағытындағы асыл тұқымды ірі қараның басын көбейтіп, ауыл, аудан аймағын мал өнімдерімен қамтамасыз ету ойында жүрген іс екенін айтады.
– Қазір еліміз шет елдерге ет, сүт өнімдерін экспорттап отыр. Сапалы өнімге қай жерде де сұраныс болады. Ал өндірген өніміңнің сапалы болуына сенің тынымсыз еңбегің мен шикізат сортының тікелей қатысы бар. Сондықтан қазір кәсіпкерлік саласының талабы қатал, – дейді Самат Сарбасов.
Біз барғанда жігерліктер жиым-терім науқанын толық аяқтап, көкпар беріп жатыр екен. Ауыл сыртындағы жазыққа жиылған қарақұрым халықта қисап жоқ. Атқа мінсе қанымыз қызып, әруақтанып кететін қазақ емеспіз бе, есік пен төрдей ат мінген кілең білекті, тақымды жігіттер халықтың құлақ тұндырған қиқуына еліріп дүниені ұмытқан. Серке додаға түскенде көкпаршылар түгіл, қызықтап тұрғандардың да делебесі қозады. Сауыры мен жамбасына қайыстан өрген қамшы тигенде кейбір аттар бір ытырылып барып апайтөсімен топты жарып, өңмеңдеп ортаға кіреді де, ары қарай ерікті иесінің білек күші мен тақымына қалдырады.
Аттардың арасынан өзгелерден тұрқы биік қарагер ерекше көзге шалынады. Тұқымы бөлек енді, құйрық-жалы қалың, аяқтары жуан. Кәдімгі қырық күн жауға мінсе арымайтын қазанаттың нағыз өзі. Үстіндегі иесі – Самат. Осындай асыл тұқымды жылқының бірнешеуін Ресейден арнайы алдырыпты. Бағасы да осал емес, әрқайсысының өзі бір темір тұлпардың құнына жетіп жығылады. Әу бастан жүйрік жылқыға деген құмарлығы бар қазақы мінезді кәсіпкер азамат алдағы күндері бәйгеге қосатын тұлпарлар мен көкпарға кіретін қазанаттарды баптап, қазақтың ұмытылып бара жатқан ата кәсібі мен салт-дәстүріндегі ат спорты ойындарын жаңғыртпақ екен.
Қуат АДИС